Ο κόσμος είχε συγκεντρωθεί στην πλατεία Κλαυθμώνος από νωρίς. Ο ενθουσιασμός ήταν διάχυτος. Οι νέοι είχαν καταφέρει να πλησιάσουν το μπαλκόνι όπου θα έβγαζε το λόγο του. Η ώρα περνούσε αργά. Όταν ξεπρόβαλε ο Γέρος στο μπαλκόνι ο κόσμος ξέσπασε σε συνθήματα και χειροκροτήματα. «Λαέ των Αθηνών! Λαέ της Ελλάδος! Η σημερινή καταπληκτική παρουσία σας δεν είναι συγκέντρωση είναι σεισμός!» είπε με βροντερή φωνή ο Γεώργιος Παπανδρέου εκείνη την Τετάρτη, 16 Φεβρουαρίου το 1966 και ο κόσμος από κάτω σείσθηκε. «Ζήτω η Δημοκρατία!», είπε ο Γέρος της Δημοκρατίας.
Ο Γεώργιος
Παπανδρέου ήταν ένας σταρ της εποχής και η νεολαία τον λάτρευε
− παρά τα 78 του χρόνια.
Η ζωή του
Ο Γ. Παπανδρέου σπούδασε στη Νομική Αθηνών και συνέχισε με πολιτικές επιστήμες στη Γερμανία. Εκεί, στη Γερμανία έγινε η βάπτιση του ως πολιτικού όταν προσφώνησε τον Ελευθέριο Βενιζέλο σε μια επίσκεψή του. Έκανε τέτοια εντύπωση στον Βενιζέλο που λίγα χρόνια αργότερα, τον διόρισε Γενικό Διευθυντή του πολιτικού γραφείου του και συμπορεύτηκε μαζί του τα χρόνια που ακολούθησαν.
Στην πολιτική ζωή του ο Παπανδρέου ίδρυσε δύο κόμματα, τρεις φορές
διετέλεσε Πρωθυπουργός και παρέμεινε μια υπολογίσιμη δύναμη μέχρι το θάνατό
του.
Μα πως μπορεί όμως να γράψει κανείς για μια προσωπικότητα του 20ού αιώνα που είχε για έξι δεκαετίες μία αδιάκοπη παρουσία στην πολιτική ζωή − που σε ένα πρόσωπο συγκεντρώνονται όλες οι αντιφάσεις και οι περιπέτειες της πολιτικής ζωής της Ελλάδας; Ένας άντρας που ξέρει από έξω τα ποιήματα του Ιωάννη Γρύπαρη, που οι έρωτές του σήμερα θα γίνονταν πρωτοσέλιδα στα κοσμικά νέα; (1)
Το 1916 ο Βενιζέλος διορίζει τον Παπανδρέου Νομάρχη της Χίου. «O Γ. Παπανδρέου» –γράφει ο ποιητής Aσ. Πανσέληνος– «ήρθε στη Μυτιλήνη και έβαλε στις καρδιές μας μπουρλότο. Tο εκλογικό σήμα του ήταν ένα κόκκινο γαρύφαλλο, γεμάτο έρωτα και επανάσταση [...] ζεσταθήκαμε πιο πολύ μαζί του [...]. (2)
Υποστήριξε τον Βενιζέλο στον Εθνικό Διχασμό το 1916 και στάλθηκε στην
εξορία όταν επέστρεψε ο Βασιλιάς το 1920. Μετά από την καταστροφή της Σμύρνης το 1922 και
την ανατροπή του Βασιλιά υπό τους Νικόλαου Πλαστήρα και Στυλιανό Γονατά ο Παπανδρέου
έγινε ο σύμβουλος τους και αργότερα διορίστηκε Υπουργός των Εσωτερικών.
 |
| Αλέξανδρος Παπαναστασίου |
Το 1922 ο Αλέξανδρος Παπαναστασίου, μαζί με άλλους έξι συνυπέγραψε το κείμενο Μανιφέστο που έμελλε να δημιουργήσει μεγάλη αναταραχή στο Παλάτι. Ο Παπαναστασίου συνελήφθη από την κυβέρνηση Γούναρη και προφυλακίστηκε με την κατηγορία της «Εξυβρίσεως του Βασιλέως». Λίγες μέρες αργότερα δολοφονήθηκε ο εκδότης, Ανδρέας Καβαφάκης, ο οποίος είχε δημοσιεύσει το Μανιφέστο στην εφημερίδα του «Ελεύθερος Τύπος». Η δίκη ορίστηκε για τις 20 Ιουνίου στο Κακουργιοδικείο Λαμίας. Στην αγόρευσή του o Παπανδρέου ξεδίπλωσε τη φιλοσοφία του, τις αρχές του, την ελευθερία του τύπου σύμφωνα με το Σύνταγμα, την ελευθερία του ατόμου, την αποστολή της κυβέρνησης και της αντιπολίτευσης, την ελευθερία της σκέψης. (3) Απευθυνόμενος στους ενόρκους είπε: «Κύριοι ένορκοι! Γνωρίζω και συμμερίζομαι την αγωνίαν σας. Συμμερίζομαι την δοκιμασίαν της ψυχής σας. Κινείσθε μέσα εις μίαν ατμόσφαιραν προκαταλήψεων και παθών. Για να διατηρήσετε τον όρκον σας, πρέπει να παλέψετε με τον εαυτόν σας. Αλλά υπάρχει μια νίκη, η οποία είναι μεγαλυτέρα από κάθε άλλην. Είναι η νίκη εναντίον των παθών και των αδυναμιών μας, η νίκη του εαυτού μας. Και είναι η Νίκη, την οποίαν οφείλετε σήμερον να νικήσετε».
Το 1925 διορίστηκε Υπουργός Οικονομικών και το 1930 έως το 1932 Υπουργός Παιδείας και το 1933 Υπουργός Μεταφορών.
Η Παιδεία
Ο Παπανδρέου γνώριζε ότι εάν δεν είχες ένα μορφωμένο πληθυσμό, εάν δεν έχεις αργότερα γενιές μορφωμένων, ακόμα εάν η ζωή του μυαλού δεν είναι πλούσια, δεν θα θέλει ή δεν θα μπορεί ο λαός να αγωνιστεί για έναν πολιτισμό που θα έχει την δυνατότητα την ελευθερία της επιλογής. Για αυτό ως Υπουργός Παιδείας έκτισε πάνω στο όραμα του Καποδίστρια (4) και δημιούργησε 3,200 σχολικές αίθουσες, αναμόρφωσε την πρωτοβάθμια εκπαίδευση και μετέτρεψε το Δημοτικό Σχολείο σε εξατάξιο, αυτοτελές και υποχρεωτικό. Καθιέρωσε τη δημοτική γλώσσα, και αναδιοργάνωσε τα προγράμματα της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης.
Ως Υπουργός Παιδείας, ο Γιώργος Παπανδρέου των Φιλελευθέρων έδωσε νέο περιεχόμενο στη Μεγάλη Ιδέα. Μετατόπισε το κέντρο βάρους της από την εδαφική στην πολιτιστική διεύρυνση. Τότε είχε δηλώσει: «Η μεγάλη ιδέα παραμένει αθάνατος. Απλώς μόνον μεταβάλλει περιεχόμενον. Από την αύξησιν του εδάφους μετατοπίζεται στην αύξησιν και ανύψωσιν του ελληνικού πολιτισμού.»
Το 1935 ίδρυσε το Δημοκρατικό Σοσιαλιστικό Κόμμα. Κατά την περίοδο αυτή ο Παπανδρέου ήταν αντικομουνιστής (5).
Το 1936 επί δικτατορίας Μεταξά ο Παπανδρέου ξαναβρέθηκε εξόριστος.
Κατά
τη διάρκεια της Γερμανικής κατοχής, ο Παπανδρέου συνελήφθη από τους Ιταλούς
στις αρχές του 1942 ως εκδότης της
παράνομης εφημερίδας Ελευθερία και φυλακίστηκε για ένα τρίμηνο
στις φυλακές Αβέρωφ. Τον Ιούνιο του 1943 υπέβαλλε
απευθείας στο στρατηγείο της Μέσης Ανατολής ειδική
αναφορά με χαρακτήρα διακήρυξης η οποία προκάλεσε το ζωηρό ενδιαφέρον του Ουίνστον
Τσώρτσιλ με τίτλο: «Η ταυτότης
συμφερόντων Ελλάδος και Αγγλίας για πρώτη φορά στην ιστορία είναι απόλυτος».
Στις αρχές του 1944 αποφάσισε να συνταχθεί με τη εξόριστη κυβέρνηση στην Αίγυπτο.
Η εξόριστη κυβέρνηση στη Μέση Ανατολή
Η
Μέση Ανατολή, το πολεμικό θέατρο των συμμάχων− ήταν το πιο ενεργό κομμάτι −την
στιγμή εκείνη− στις αρχές του πολέμου. Στη Μέση Ανατολή οι σύμμαχοι, κυρίως οι
Βρεττανοί προσπαθούν να οργανώσουν μια αντεπίθεση στη Γερμανική προέλαση. Στη
Βόρειο Αφρική αναπτύσσεται η πολεμική προσπάθεια ενάντια στον άξονα. Δεν έχει ο
άξονας μεγάλη ισχύ στην περιοχή− εκτός από τις δυνάμεις της ξηράς και της αεροπορίας.
Το ναυτικό είναι πολύ περιορισμένο. Οι Βρεττανοί προσπαθούν να δημιουργήσουν
πυρήνες από άλλους στρατούς, από άλλους λαούς (Πολωνικός και Γιουγκοσλαβικός
στρατός) δημιουργώντας την εντύπωση της πανστρατιάς.
Μετά
την ιστορική Μάχη της Κρήτης το Μάϊο του 1941 μεταφέρεται ο Βασιλιάς, ο Τσουδερός
και ένα μέρος των ενόπλων δυνάμεων. Στην Ελλάδα το καθεστώς που υπάρχει είναι η
Μεταξική δικτατορία.
Με τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο δημιουργείται στην Ελλάδα μια ώσμωση. Συνδέονται οι
κοινωνικές ομάδες, π.χ. στο Σύνταγμα του Πειραιά συστρατεύονται οι ντόπιοι με τους
πρόσφυγες. Δημιουργείται ένα στοιχείο ομοψυχίας και άμβλυνση των κοινωνικών και
πολιτικών αντιθέσεων.
Στη Μέση Ανατολή συστήνεται και οργανώνεται ένα πλαίσιο το οποίο είναι και πολιτικό και κοινωνικό και αφορά την ανάπτυξη του Ελληνικού στρατού. Υπάρχει ήδη στην Αίγυπτο ισχυρή Ελληνική παρουσία η οποία είναι κατά κύριο λόγο ευκατάστατοι. Σταδιακά από το 1941 έως το 1944 υπάρχει αθρόα προσέλευση Ελλήνων εθελοντών ειδικά από τα νησιά του ανατολικού αιγαίου. Μαζί με τους απλούς εθελοντές έρχονται και (εθελοντικά) οι πρώην αξιωματικοί των Φιλελευθέρων, οι οποίοι είναι πρώην Βενιζελικοί. Οι αντιδράσεις μέσα στο στρατό είναι πολύ μεγάλες. Οι φιλοβασιλικοί αντιδρούν πολύ έντονα. Μετά εμφανίζεται το αριστερό κίνημα. Ως εκείνη τη στιγμή υπηρετούσαν ως ναύτες σε εμπορικά πλοία. Δημιουργούν πυρήνες οι οποίες διευρύνονται. Το κύριο στοιχείο είναι ότι υποστηρίζουν εάν αντιφασιστικό αγώνα. Έτσι διαμορφώνεται στο εξόριστο στρατό τρεις κατευθύνσεις− τρία παράλληλα συστήματα. Αυτά τα συστήματα έχουν μεταξύ τους μεγάλη ένταση. Ακριβώς, αυτήν την ένταση έρχεται να συνδράμουν οι Φιλελεύθεροι στις αριστερές οργανώσεις. Φτιάχνεται ένα μέτωπο των αστών Βενιζελικών και των αριστερών οργανώσεων. Ενώ τον Μάρτιο του 1943, οι Βενιζελικοί έρχονται στην εξουσία του στρατού. Ποιος ήταν ο σκοπός των τριών συστημάτων; Ο πολιτικός έλεγχος του στρατού ενόψει της επιστροφής στην απελευθερωμένη χώρα − να μπορεί να αποτελέσει εργαλείο της πολιτικής δύναμης που την ήλεγχε.
Στα μέσα Απριλίου του 1944−περίπου ένα μήνα μετά τη δημιουργία της Πολιτικής
Επιτροπής Εθνικής Απελευθέρωσης (ΠΕΕΑ) −έφτασε με Αγγλικό πολεμικό
αεροπλάνο στο Κάϊρο με την εντολή να σχηματίσει κυβέρνηση. Τότε αντικατέστησε
τον Σοφοκλή Βενιζέλο.
 |
| Συνέδριο του Λιβάνου |
Ένα μήνα αργότερα οργάνωσε το Συνέδριο του Λιβάνου, στο οποίο αποφασίστηκε ο σχηματισμός κυβέρνησης εθνικής ενότητας με συμμετοχή όλων των πολιτικών παρατάξεων υπό την πρωθυπουργία του Γ. Παπανδρέου. Σημειώθηκαν όμως προστριβές και διαφωνίες με τους εκπροσώπους του Εθνικού Απελευθερωτικού Μετώπου.
Ο
σκοπός αγιάζει τα μέσα: 1944
Ο Τσώρτσιλ πίστευε ότι η επιρροή του Κομμουνιστικού Κόμματος μέσα στο αντιστασιακό κίνημα κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου είχε γίνει πιο ισχυρό από ότι είχε υπολογίσει. Τόσο που διακινδύνευε το σχέδιο του, που ήταν να επιστρέψει στην Ελλάδα ο Βασιλιάς. Έτσι, άλλαξε συμμάχους και υποστήριξε τους Ναζιστές ενάντια στις μέχρι τότε συμμαχίες. Στα αιματηρά Δεκεμβριανά του 1944 ο Παπανδρέου ήταν Πρωθυπουργός με την απόλυτη εμπιστοσύνη του Τσώρτσιλ. Αυτή η σύνδεσή του με τα Δεκεμβριανά θα τον αφήσει έκθετο στον κόσμο −ειδικά στην αριστερά.
Ποιοι
κυβέρνησαν μετά τα Δεκεμβριανά
Ακολούθως κυβέρνησαν από το 1945 οι Παναγιώτης Κανελλόπουλος (για λιγότερο από ένα μήνα)−διορισμένος από τον Αντιβασιλέα Δαμασκηνό (6), ο Θεμιστοκλής Σοφούλης (Αρχηγός του Κόμματος των Φιλελευθέρων) (7), η Ηνωμένη Παράταξις Εθνικοφρόνων η οποία ήταν συντηρητική και φιλοβασιλική και κυβέρνησε έως το 1949. Σε αυτήν την εκλογική αναμέτρηση του 1946 δεν συμμετείχε το ΕΑΜ και το ΚΚΕ. Η εκλογική αναμέτρηση του 1950 διεξήχθη με σύστημα απλής αναλογικής. Πρόεδρος Υπουργικού Συμβουλίου και Υπουργός Εξωτερικών διετέλεσε ο Σοφοκλής Βενιζέλος. Το 1951 ανέλαβε Πρωθυπουργός ο Αλέξανδρος Παπάγος με Υπουργό Δημοσίων Έργων τον Κωνσταντίνο Καραμανλή.
Ο Παπανδρέου άλλαξε στρατόπεδο το 1952 και συνεργάστηκε (ως αρχηγός του Δημοκρατικού Σοσιαλιστικού Κόμματος) με τον Ελληνικό Συναγερμό γιατί ήξερε ότι δεν θα έβγαινε με τον εκλογικό νόμο του πλειοψηφικού (που πρότεινε ή επέβαλλε η Αμερική) προκειμένου να υπάρχει ισχυρή κυβέρνηση. Επιπλέον, ο Γεώργιος Παπανδρέου είχε φθαρεί πολιτικά ωστόσο ήθελε να βρίσκεται μέσα στην πολιτική ζωή της χώρας.
Αρχές του Οκτωβρίου το 1955 πεθαίνει ο Πρωθυπουργός Αλέξανδρος Παπάγος. Ο Βασιλιάς Παύλος διορίζει τον outsider Κωνσταντίνο Καραμανλή. Στις εκλογές του 1956 − όπου πρώτη φορά ψήφισαν οι γυναίκες− εκλέχτηκε ο Κωνσταντίνος Καραμανλής και καθιερώθηκε ως ηγέτης της δεξιάς με δεύτερο κόμμα την Δημοκρατική Ένωση με τον Γιώργο Παπανδρέου.
Το Παλάτι με Πρωθυπουργό τον Καραμανλή
Το ύψος της προίκας της Σοφίας για τον γάμο της με τον Χουάν Κάρλος της Ισπανίας το 1962 δημιούργησε πονοκέφαλο στην κυβέρνηση Καραμανλή. Το Παλάτι δυσανασχέτησε με την πρόταση Καραμανλή για την αναθεώρηση του Συντάγματος του 1952. Επίσης διαφώνησε ο Καραμανλής με το ταξίδι της Φρειδερίκης στο Λονδίνο το 1963 (όπου ακόμα χειρότερα δικαιώθηκε ο Καραμανλής). Ενώ η δολοφονία του Λαμπράκη στις 22 Μάϊου το 1963 ήταν το τελικό χτύπημα για τον Καραμανλή. Τελικά, ο Καραμανλής υπέβαλε την παραίτησή του την Τρίτη, στις 11 Ιουνίου 1963 και έφυγε από τη χώρα.
Το 1961 οι Φιλελεύθεροι μετά από ένα αποτυχημένο Συνέδριο, διάφορες προτάσεις− επικρατέστερος ήταν ο πολιτικός Γιώργος Καρτάλης αλλά η υγεία του είχε κλονιστεί−απευθύνθηκαν στον Γιώργο Παπανδρέου και ίδρυσαν το κόμμα Ένωση Κέντρου. Ο Γιώργος Παπανδρέου ήταν 73 χρονών. Μαζί με το νέο κόμμα και για πρώτη φορά ιδρύθηκε η Οργάνωση Νέων της Ένωσης Κέντρου. Σημαία της Ένωσης Κέντρου ήταν ο Ανένδοτος Αγώνας χτυπώντας έτσι το Παλάτι και δευτερεύοντας τον Καραμανλή.
Είχε γυρίσει οικογενειακώς στην Ελλάδα ο γιος του,
Ανδρέας Παπανδρέου και εργαζόταν στο Κέντρο Προγραμματισμού και Οικονομικών
Ερευνών.
Ο
Γέρος κερδίζει τις εκλογές του 1963 και 1964
Αξίζει να σημειωθεί ότι το 1964 επί Πρωθυπουργίας του Παπανδρέου έκανε σαρωτική μεταρρύθμιση στον τομέα της Παιδείας: αύξησε κατά 36% τις κρατικές δαπάνες για την παιδεία. Θέσπισε τη δωρεάν παιδεία σε όλες τις βαθμίδες του εκπαιδευτικού συστήματος, προχώρησε στον εκσυγχρονισμό του περιεχομένου των διδασκομένων μαθημάτων προώθησε, αύξησε το χρόνο της υποχρεωτικής εκπαίδευσης από το 12ο στο 15ο έτος της ηλικίας, αναδιοργάνωσε τις σχολές μετεκπαίδευσης των εκπαιδευτικών. Τέλος, ίδρυσε το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο και καθιέρωσε τη σίτιση για τους μαθητές του δημοτικού σχολείου.
 |
| Κωνσταντίνος Καραμανλής και Γεώργιος Παπανδρέου |
Ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης μιλώντας για τους δύο πολιτικούς: «Δεν είχαν τίποτε το κοινό. Ο Γ. Παπανδρέου ήταν ρήτωρ, ήταν συνομιλητής χαριτωμένος, ήταν πολιτικός της παλαιάς σχολής, αλλά γοητευτικός» (8).
Το Παλάτι με Πρωθυπουργό τον Γεώργιο Παπανδρέου
Πεθαίνει ο Σοφοκλής Βενιζέλος, πεθαίνει ο Βασιλιάς Παύλος και αναλαμβάνει ο Κωνσταντίνος. Τελευταία λόγια του Βασιλιά στον γιο του και διάδοχο: Να κρατήσεις τον έλεγχο του Υπουργείου Ενόπλων Δυνάμεων. Διορίζεται ο Πέτρος Γαρουφαλιάς, ο οποίος ήταν άνθρωπος του Γέρου. Ορίζεται (με πρόταση του Βασιλιά) το 1964 ο Ιωάννης Γεννηματάς αρχηγός του Γενικού Επιτελείου Στρατού, ο οποίος είχε παίξει ρόλο στις εκλογές του 1961 που είχαν χαρακτηριστεί οι εκλογές της βίας και νοθείας. Μπαίνει δυναμικά ο Ανδρέας Παπανδρέου στο πολιτικό παιχνίδι. Δημιουργείται σιγά σιγά διάσταση απόψεων μεταξύ Μητσοτάκη, Γέρου και Ανδρέα Παπανδρέου για την οικονομική πολιτική. Ο προϋπολογισμός παρουσιάζει πρώτη φορά έλλειμα. Ένταση με το Κυπριακό και με τον Μακάριο της Κύπρου. Αποκαλύπτεται η οργάνωση ΑΣΠΙΔΑ (Αξιωματικοί Σώσατε Πατρίδα, Ιδανικά, Δημοκρατία, Αξιοκρατία). Δημιουργείται τεράστια κρίση στη χώρα. Στη δίκη στέλνει δικούς του ο Βασιλιάς δημιουργώντας μια διογκωμένη εικόνα του ΑΣΠΙΔΑ.
Ζητά ο Γέρος να παραιτηθεί ο Πέτρος Γαρουφαλιάς να εκτονωθεί η κατάσταση. Εκείνος αρνείται. Δημιουργείται μεγάλη ένταση για τον ορισμό νέου υπουργού Ενόπλων Δυνάμεων με τον Βασιλιά. Η διαφωνία του Γέρου με τον βασιλιά κορυφώθηκε το καλοκαίρι του 1965 και ο Γέρος της Δημοκρατίας εξαναγκάστηκε σε παραίτηση στις 15 Ιουλίου 1965. Μάλιστα ο βασιλιάς όρκισε κυβέρνηση χωρίς να έχει την παραίτηση του Γέρου στα χέρια του…
 |
| Πρωτοσέλιδο της Ελευθερίας του εκδότη Κόκκα «Συνετελέσθη σήμερον παραβίασις του
Πολιτεύματος. Η κυβέρνηση του λαού εξαναγκάσθη εις παραίτησιν και εκλήθη να
κυβερνήση μια ομάς προδοτών της ΄Ενωσης Κέντρου… Ο κ. Νόβας έπρεπε να γνωρίζει
ότι και τον ηγέτην της ΕΚ και τον αρχηγόν της Κυβερνήσεως δεν ορίζει ο
Βασιλεύς. Ορίζει ο Ελληνικός λαός . Και ο λαός όρισε εμέ. Ο Βασιλεύς διώρισεν
εκείνον». |
Τα πράγματα πήγαν από το κακό στο χειρότερο. «H οξύτατη πολιτική κρίση συνεχίστηκε ως την άνοδο του Π. Kανελλόπουλου στην πρωθυπουργία επιφορτισμένου με την αποστολή να διεξάγει εκλογές στις 28 Μαΐου 1967. Εντούτοις, το στρατιωτικό πραξικόπημα της 21/4/1967 έσβησε κάθε ελπίδα πολιτικού διεξόδου.
Ο Γέρος της Δημοκρατίας τέθηκε σε περιορισμό στο σπίτι του στο Καστρί μέχρι το θάνατό του το 1 Νοεμβρίου 1968. Η σορός του μεταφέρθηκε στο παρεκκλήσιο της Μητροπόλεως, όπου εκτέθηκε σε λαϊκό προσκύνημα. Η κηδεία του μετατράπηκε στην πρώτη μαζική λαϊκή διαμαρτυρία κατά της δικτατορίας. Ένα από τα πολλά συνθήματα ήταν «Σήκω Γέρο να μας δεις».
 |
Υποσημειώσεις:
(1) Για την ταραχώδη
προσωπική ζωή του διαβάσετε το κείμενο για την Κυβέλη Αδριανού https://athensfirstcemeteryingreek.blogspot.com/2020/04/blog-post.html
(2) Οι Αχαιοί Πρωθυπουργοί, Γεώργιος Παπανδρέου, Ο Γέρος της Δημοκρατίας
http://www.hellenicparliament.gr/UserFiles/f3c70a23-7696-49db-9148-f24dce6a27c8/papandreou.pdf
(3)
«Η Ελλάς είναι δημιούργημα του πνεύματος, των μόχθων και των αγώνων των τέκνων
της. Δεν είναι βασιλικόν τιμάριον (προνόμιο) και δεν μπορεί ποτέ να
γίνει ανεκτόν να θυσιασθεί και το ελάχιστον τμήμα της, χάριν προσωπικών
βασιλικών συμφερόντων». Διατί η ελευθερία της σκέψεως να είναι απεριόριστος;
Διατί να μη ορισθή, ότι απαγορεύεται η ελευθερία της ψευδούς και μάλιστα της
επιβλαβούς γνώμης και επιτρέπεται μόνον η ελευθερία της αλήθειας; Το συμφέρον
του συνόλου δεν θα εξυπηρετείτο καλλίτερον;»
(3)
Όταν ο Καποδίστριας, το 1827 πάτησε τα πόδια του στην ελεύθερη
Ελλάδα, αντίκρισε έναν κόσμο ρακένδυτο, πεινασμένο και απελπισμένο. Στο σύνολο
του λαού υπήρχε μόνον ένα 10% που είχε στοιχειώδη παιδεία. Ένας από
τους βασικούς στόχους του Κυβερνήτη ήταν η μόρφωση των πολιτών της Νέας Χώρας.
Στα δύσκολα χρόνια της διακυβέρνησής του δημιούργησε 121 αλληλοδιδακτικά
σχολεία και έφτασαν να φοιτούν 10,000 μαθητές.
(4) Οι Κομμουνιστές πολέμησαν τον Γεώργιο Παπανδρέου με λύσσα μετά τα Δεκεμβριανά.
(5) Στις 20 Νοεμβρίου ο Αντιβασιλέας συγκάλεσε
συμβούλιο πολιτικών αρχηγών και πρώην πρωθυπουργών στους οποίους ο Δαμασκηνός
ανακοίνωσε τα αποτελέσματα των συνομιλιών του με τον ΜακΝηλ: την αναβολή του
δημοψηφίσματος για τον Μάρτιο του 1948 - τον σχηματισμό κυβέρνησης συνασπισμού
για να αντιμετωπιστεί το οξύ οικονομικό πρόβλημα της χώρας και να προετοιμαστούν
οι επερχόμενες βουλευτικές εκλογές - και την εφαρμογή των σχεδίων των Άγγλων
οικονομολόγων για την ανάπτυξη της χώρας. Αυτοί ήταν οι όροι που έθεσε ο
ΜακΝηλ, η αποδοχή των οποίων θα οδηγούσε σε οικονομική βοήθεια από τη Μεγάλη
Βρετανία.
Η Διοικούσα Επιτροπή του Λαϊκού Κόμματος (Τσαλδάρης, Μαυρομιχάλης,
Στεφανόπουλος και Θεοτόκης) αρνήθηκαν την αναβολή του δημοψηφίσματος, και
απείχαν του κυβερνητικού συνασπισμού. Ωστόσο, όλοι οι υπόλοιποι αρχηγοί (το
Κ.Κ.Ε. δεν είχε κληθεί στη σύσκεψη) αποδέχτηκαν την συμφωνία.
(6) Η συμφωνία που αποδέχτηκε ο Σοφοκλής πραγματοποιήθηκε υπό τους όρους του αγγλικού παράγοντα, ο οποίος θα διέθετε οικονομική βοήθεια στην Ελλάδα, με την προϋπόθεση των άμεσων εκλογών και την αναβολή του δημοψηφίσματος για την επάνοδο του βασιλιά, έως τον Μάρτιο του 1948.
(7) Αλέξης Παπαχελάς, «Ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης, Με τα δικά του λόγια»
 |
| Ο τάφος της Κυβέλη Αδριανού στο Πρώτο Νεκροταφείο |
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου